روش های آموزش و آزمون فنی و حرفه ای

روش­های آموزش و  آزمون دروسی که اجرای آنها با کمک و بهره وری از فضای مجازی و انجام فعالیت­های عملی و محاوره ای صورت می پذیرد

   کسب سواد مفید دانش بنیان در جامعه امروزی و  مهارت  از طریق فعالیت در فضای مجازی و دستیابی به سطح تفکر نقادانه و سنجش‌گر دستاورد آموزشی بسیاری از درس‌ها محسوب می‌شود، با این حال بیشتر دانشجویان  وقتی  کلاس های درس تمام می­شود هنوز در آموزه­های ارائه شده؛   مهارت و یا دانش مورد انتظار  لازمه را نیافته اند . یعنی ممکن است بی‌دلیل با ایده‌هایی یا نکات مهمی موافقت یا مخالفت کنیم بدون این‌که بدانیم افکار و پیش‌داوری‌هایمان از کجا سرچشمه می‌گیرند.

  ممکن است به راحتی به دام یک آگهی‌ تبلیغاتی، یک پیام تلگرامی، یک فرد یا گروه خاص بیفتیم یا بدون هیچ دلیل روشنی نسبت به گروهی از آدم‌ها بدبین شویم یا باورهای نادرستی درباره  آن‌ها داشته باشیم. بعضی از ما نمی‌توانیم استدلال‌ها و طرز فکرمان را روشن و واضح توضیح دهیم و به همین دلیل گفت‌ و شنودمان با دیگری یا به جدال و مشاجره و تعارض تبدیل می‌شود یا به سکوت و سر تکان دادنی مختصر اکتفا می‌کنیم.

    خوشبختانه ظرفیت­های دانش امروزی از جمله ظهور و بروز مدل­های متنوع آموزشی، انواع مقاله­های روزآمد در حوزه­های متعدد، سامانه­های نرم­افزاری پرکاربرد و مفید در عرصه­های مختلف و در دسترس بودن الگوهای استاندارد؛ فرصت و توان ارتقاء سواد مطلوب را می­تواند فراهم آورد.

در کلاس­های آموزشی گروه صنایع شیمیائی؛  برای کمک به کاهش یا رفع این مشکلات از جنس موارد مطرح فوق در زندگی خود و دانشجویان و افزایش آگاهی درباره مسایل مرتبط با موضوع تلاش می‌کنیم.

در کارگاه ها و آزمایشگاه­های کلاس های آموزشی  تلاش می­شود روش‌ها و مهارت‌هایی را معرفی شود  که دانشجو  در دنیای امروز به آن‌ها نیاز دارد. دستیابی به این سطح از مهارت، سواد و دانش  یکی از اهرم‌های تبدیل شدن به فردی مفید حال خود، خانواده، محله و شهر است ؛ فردی که خلاقانه و منتقدانه فکر می‌کند، چاره می­اندیشد و اندیشه‌های خود را به شیوه‌ای روشن و شفاف و مؤثر بیان می‌کند تا بتواند خود راه زندگی و موفقیت در زندگی را پیدا نماید.  در این کلاس­ها  تلاش می­شود روش­ها و رویکردهائی اتخاذ گردد  که با تمرین آن‌ها به تدریج  در سطوح ارائه شده در موارد ذیل دست یابید.  

1. 1.    آینده شغلی، بازار کار، درآمد حاصله از کارهای حرفه­ای مرتبط با صنایع شیمیائی
2. 2.    شناخت عوامل و مولفه­های تاثیرگذار جهت استمرار کار در  محیط­های تولیدی؛
3. 3.    وضعیت نیاز صنایع شیمیائی کشور به مهارت های لازم؛
4. 4.    نحوه فراهم نمودن مراحل کاربینی، کارآموزی، کارورزی و کارآفرینی؛
5. 5.     توانائی تهیه و اجرای طرح­های  توجیهی؛ 
6. 6.     استخراج ریز مولفه­های اصلی پیشرفت در محیط کار و توان داده­کاوی روی آنها           

جدول مولفه­های اثربخش در فرایندهای آموزشی

نحوه آزمون جزوه باز[1] دروس اختیاری ( شیمی تکنولوژی پلیمر ( کاردانی) و  شیمی رنگ ( کارشناسی) صنایع شیمیائی:

از ابتدای نیمسال تحصیلی  که در آن یکی از دروس با امتحان جزوه باز را انتخاب واحد نموده­اید لازم است

موارد زیر را مدنظر داشته باشید.

با توجه به اهمیت جاافتادن موارد مطرح در جدول مولفه های اثربخش در فرایندهای آموزشی کتاب­های صنایع پلیمری و صنایع رنگ و رزین؛ اطلاعات، مهارت و دانش­های کاربردی  شما بيشتر از جنبه ي شاخص­های مطرح در جدول فوق  مورد ارزيابي قرار مي گيرد تا به يادآوري و حفظ کردن آنها.

  تصور نمائید در آینده نزدیکی شما مدیر فنی و کنترل کیفیت یک واحد تولیدی رنگ و رزین ،  لاستیک و یا پلاستیک خواهید شد. برای ایفای نقش­های اثربخش در این جایگاه؛  دانش، اطلاعات تخصصی و توانائی مدیریت و داده کاوی­تان لازم است در چه سطح و اندازه­ای باشد؟

 هدف از این نوع آزمون؛ آن است که سواد، دانش و مهارت های شما را در جایگاه­های محتملی مانند فرصت مطرح فوق، یاری رساند. برای رسیدن به این هدف؛ واحدهای تولیدی کلی مطرح فوق را دقیق­تر و تخصصی­تر برای خود تعریف نمایید. مثلا در واحد تولیدی رنگ و رزین؛  مدیریت کنترل کیفی یکی از خطوط  تولید رنگ­های ترافیکی، رنگ­های ضدحریق، رزین آلکید؛ رنگ خودرو و در واحد تولیدی پلاستیک  یکی از خطوط تولید گونی یا کیسه­های آرد پلی پروپیلن، سبد میوه، زیره کفش، تانکرها، ظروف و وان­های پلی­اتیلنی ، محصولات یک بارمصرف  و یا لاستیک خودرو و کامپوزیت­های پلیمری سپر خودرو  را انتخاب نمایید.  پرواضح است در شرائط مطرح شده؛ شما فرصت چندانی برای کسب اطلاعات، دانش و مهارت در سطوح پایه و بصورت گسترده  نخواهید داشت اما فرصت­های محدودی برای مراجعه به منابع،رفرانس ها و اینترنت را دارید. جزوه باز بودن آزمون هم دقیقا همین فراهم بودن همین فرصت محدود است.

یک نوع از سوالات آزمون جزوه باز، سوالات بازپاسخ است.  سوال بازپاسخ سوالی است که بواسطه کیفیت پاسخ دهی به آن، ارزیاب به سطح دانش، اطلاعات و حتی مهارت شما پی می برد. مشابه زمانی که شما در یک مصاحبه علمی و یا مهارتی شرکت می­کنید. مانند سوال زیر:

نکات کلیدی که در مدیریت خط تولید انتخابی تان مورد نیاز است را مشخص نمایید.

برای پاسخ کامل به این سوال؛ لازم است از همان ابتدای نیمسال تحصیلی، بخش­ها و یا خطوط تولیدی مورد علاقه خویش را مشخص نمایید. سپس مواردی چون:  ورودی­ها و خروجی­های سیستم مورد نظر، کنترل فرایند تولید، پارامترهای اصلی دخیل در کیفیت محصول، عیوب فراورده در حین تولید و یا مصرف را شناسائی نموده و در ژوژمانتان جمع آوری نموده و در برگ امتحانی سریعا وارد نمایید.

  به عبارت دیگر، لازمه اخذ نمره  بالا در نتیجه این نوع آزمون؛  سازماندهي مناسب براي يافتن سريع اطلاعات،  شکل­ها، جدول­ها و داده­های موجود در منابع ، مثال ها و ریز مواردی است که در پاسخ هايتان استفاده مي­کنيد.

  انتظار مي­رود شما بتوانید: 

1. مطالب و محتواهای ارائه شده در کتاب­ها  را در شرايط جديد به کار بريد. 

 2. ریز شاخص­های مطرح در سواد قرن دیجیتال را کاربرد دهید برای مثال توان برقراری ارتباط سریع با منابع علمی  بر اساس علم  داده کاوی  را ارتقاء ببخشید. دستیابی به این هدف زمانی امکان پذیر خواهد بود که مثلا قادر باشید یک موضوع محوری در کتاب را در فرصت کوتاه بصورت خلاصه و مفید گزارش دهید مثلا در شیمی پلیمر؛ بلورنگی و شیشه ای شدن در پلیمرها و یا گرانول­های پلیمری و یا در شیمی رنگ  : تاثیر صنایع رنگ در تحقق اقتصاد دانش بنیان و یا انواع رنگ­های خاص را طبقه بندی نموده و در مورد هر کدام توضیح مختصری ارائه دهید.

زمانی در این نوع سوال ؛ نمره کامل را خواهید گرفت که بتوانید ضمن افزایش توان خلاصه نویسی، گزارش نویسی و یا دسته بندی درختی و غیره ؛  موضوعات اصلی و محوری را از موضوعات فرعی و یا حاشیه­ای تفکیک کرده و مطالبی از کتاب را به  ورقه امتحانی  منتقل نمائید که جزء مطالب اصلی و محوری می باشند و انتقال مطالب فرعی و یا حاشیه ای باعث افت شدید نمره خواهد شد.

3.  قادر به ترکيب کردن يا ساختارسازي باشيد. یعنی از بخش­های مختلف کتاب، متن­های مرتبط با یک موضوع را استخراج کرده و در قالب پاسخ به یک سوال بگنجانید. بدیهی است سوال مربوط به این هدف بصورت بازپاسخ و کلی بوده و لازم است قبلا کتاب را طوری مطالعه نمائید که بتوانید در فرصت کوتاه داده شده در امتحان به آن پاسخ دهید. مثلا :

در شیمی پلیمر؛ قصد دارید شما یک واحد تولیدی

الف) قطعات پلاستیکی ، لوله، جعبه­های حمل و نقل پلاستیکی، بطری، تیوب، لوازم آرایشی، ظروف مایعات، کیسه و یا الیاف

ب) لاستیک

ج) بازیافت لاستیک­های فرسوده

د) بازیافت پلاستیک

و یا در شیمی رنگ؛ مصمم هستید بخشی از یک واحد تولیدی در زمینه هر کدام از موارد ذیل را مدیریت نمائید

الف) تولید رنگدانه دی اکسید تیتانیم ،

ب) تولید صنعتی انواع حلال ها و تینرهای مصرفی در پوشرنگ

ج) تولید انواع رزین­ها مثلا رزین پلی کلرو وینیل

د) تولید انواع افزودنی ها به پوشرنگ  مانند خشک کننده و یا ضد پوسته کننده

ه) تولید صنعتی رنگ­های ترافیکی

را احداث نمائید

و یا در شیمی پلیمر و یا  رنگ؛  مدیریت تولید تجاری، پخش، توزیع و فروش و خدمات پس از فروش مواد اولیه ، حدواسط و محصولات نهائی  بالادستی و یا پائین دستی پتروشیمی مانند انواع گرانول­های پلیمری،  لاستیک و پلاستیک و  رنگ و رزین و رنگدانه و مواد اولیه آنها و یا رنگ مو و  رنگرزی الیاف و غیره را بعهده بگیرید. مثلا یکی از مولفه­های موفقیت در بازار فروش پوشرنگ؛ اشراف فروشنده به انواع عیوب رنگ می­باشد. مطالبي که مورد استفاده قرار مي­دهيد را به عنوان مدارک اثباتي مورد ارزيابي قرار دهيد.

آمادگي براي امتحان منبع  باز

1. همزمان و همپاي کلاس به مطالعه و انجام تکاليف بپردازيد. انتقال پاسخ­های مناسب و کاملی که در جریان سوالات با مضمون " با مراجعه به منابع علمی"  و یا " در ژوژمانتان ارائه دهید" بدست می­آورید ؛ به ورقه امتحانی؛ باعث اخذ نمره بسیار بالائی خواهد شد و همین امر پویائی شما  در طول نیمسال تحصیلی را به دنبال خواهد داشت.

 2. بري انديشه ها و مفاهيمي که در بخش­های فوق مطرح گردید  گزارش ژوژمانی  خلاصه و مختصر تهيه کنيد.
3.  براي انتخاب چيزهايي که با خودتان قصد داريد به امتحان بياوريد دقت و تمرکز  کافی داشته باشید و حواستان هم به هر چيزي که نبايد با خود بياوريد باشد. 

4. ژوژمان و همچنین  مجموعه ياداشت هايي که تأمين کننده مايحتاج لازم براي استدلال هاي شماست و نشان دهنده ي آن است که از طريق آن اطلاعات به چنان استدلال هايي رسيده ايد را همراه داشته باشید.  
5.  سؤال هاي نمونه را پيش بيني کنيد ولي جواب هاي نمونه را نه. در عوض با خودتان به مجادله بپردازيد که چگونه سؤالات را پاسخ خواهيد داد و چه انتخاب ها و منابعي براي ملاحظه کردن نياز داريد. 
موارد منبع خود يا همان کتاب بازتان را سامان­دهي کنيد. 

تا آن جا که مي­توانيد منابع خود را طوري انتخاب کنيد که براي استفاده راحت تر باشد به طوري که وقت تان براي يافتن آن چه نياز داريد، تلف نشود. 

6.  خودتان را با فرمت(نمونه)، صفحه آرايي و ساختار کتاب های صنایع رنگ و رزین و یا صنایع پلیمری آشنا کنيد. 
7.  اين کتابها را با ژوژمانتان ساماندهي کنيد تا بتوانيد سريعاً مطالب را از درون آنها بازيابي کنيد. مفاهيم و يا شماره صفحات را در مطالب منبع مشخص و متمايز کنيد. 

8. سيستمي براي خودتان با استفاده از رنگ بندي و ديگر روش ها ايجاد کنيد تا خلاصه، عناوين و قسمت هاي مهم را علامت گذاري کنيد.

9.  خلاصه هاي کوتاه و قابل مديريت از محتويات هر گروه بندي را بنويسيد. 

10.  براي دسترسي آسان، اطلاعات و محتواهای دانشی را از  مسائل مربوط به احداث و مدیریت واحدهای تولیدی و یا توزیعی و تجاری را جداگانه در نظر بگیرید و یا  ليست بندي کنيد.

امتحان دادن :

1. سؤالات را با دقت بخوانيد تا ببينيد دقيقاً چه چيز مي­خواهند. 

2.  از زمان به خوبي استفاده کنيد. سريعاً تعداد سؤالات را بررسي کنيد و ببينيد هر کدام چقدر زمان نياز دارند. 
اول از همه سؤالاتي را پاسخ دهيد که مطمئن هستيد براي پاسخ به آنها زمان زيادي براي چک کردن منابع نياز نداريد. سؤالات سخت تر و پيچيده تر را براي بعد بگذاريد. 

3. جواب بيش از اندازه ندهيد و نکات اصلی و محوری را مطرح کنید.

قصد کنيد که جواب هاي انديشمندانه، دقيق و مختصر و براساس مدارک اثبات شده بدهيد.

موفق باشید.   گروه صنایع شیمیائی آموزشکده فنی شهید بهشتی ارومیه